جهان به سرعت در حال پير شدن است/فرزندان دور شده از سنت‌ها و سالمندان جا مانده از مدرنيته !
بر اساس آمار ۸.۲ درصد از جمعیت کشور سالمند هستند و سالمندی در کشور به سرعت در حال افزایش است. جمعیت‌شناسان دو عامل کاهش فرزندآوری و افزایش سن امید به زندگی را عوامل اصلی در افزایش جمعیت سالمندی کشور می‌دانند.
به گزارش ايمنا، دنیا در حال پیر شدن است و این واقعیتی است که با روندهای ادامه‌دار فعلی متوقف کردن آن حداقل تا چند دهه آینده ناممکن به نظر می‌رسد. سال به سال نسبت جمعيت کودکان به سالمندانی که در خیابان‌ها و شهرها ، شمایل انسانی جامعه جهانی را می‌سازند کمتر می‌شود، تا آنجا که اگر جمعیت جهان را فارغ از مرزهای جغرافیایی و پرچم ملی کشورها؛ پیکره‌ای واحد در نظر گیریم، با فردی میانسال روبه‌رو هستیم که چروک‌های آغازین بر صورتش نشسته و گرد پیری بر شقیقه‌هایش در حال نشستن است.
چرا جهان پیر می‌شود؟
افزایش سن امید به زندگی در کشورها یکی از شاخص‌های توسعه‌یافتگی به حساب می‌آید. در حال حاضر حدود ٨ درصد جمعیت ٨٠ میلیونی کشور سالمند هستند؛ یعنی ١٠میلیون ایرانی سالمند در کشور زندگی می‌کنند. این شاخص در دهه‌های گذشته با ارتقای متغیرهای تاثیرگذار بر سلامت ، سبک زندگی و رفاه اجتماعی در بیشتر نقاط دنیا افزایش یافته است. در کشوری مانند موناکو این سن به حدود ٩٠ سال رسیده است و این بدان معناست که یک فرد موناکویی می‌تواند امیدوار باشد ٩٠ سالگی را به چشم ببیند. از سوی دیگر میل به زاد و ولد به دلیل تغییر سبک زندگی کمتر شده است. کاهش نرخ باروری کشورها و آمار ازدواج در برابر آمار طلاق موید این نکته است که همانطور که افراد بیشتر عمر می‌کنند، کودکان کمتری هم به دنیا می‌آیند. این دو عامل، کلیدی‌ترین متغیرهای تاثیرگذار بر روند سالمند شدن جهان هستند؛ افراد بیشتر عمر می‌کنند و کمتر فرزنددار می‌شوند.
آمارهای جهانی از سالمندي چه می‌گوید؟
اگرچه جمعیت دنیا روبه پیری می‌رود اما روندها و سرعت این پیر شدن در همه جای آن یکسان و همسان نیست. در آمریکا که بزرگ‌ترین اقتصاد جهان را دارد تعداد افراد بالای ٦٥ سال به ٨٣ میلیون نفر رسیده است؛ یعنی چیزی حدود ٢٠ درصد جمعیت این کشور. آمارهای صندوق جمعیت سازمان ملل نشان می‌دهد در این کشور و در طول بیست سال آینده هر دقیقه، ١٠ هزار نفر وارد ٦٥ سالگی می‌شوند. برای ژاپن هم که یکی از چشمگیرترین تغییرات سالمندی جهان را در جمعیت خود تجربه می‌کند، روندها به گونه‌ای است که تا سال ٢٠٥٠ بیش از ٤٢ درصد مردم این کشور سالمند بالای ٦٠ سال می‌شوند. رقمی که در حال حاضر ٣٣درصد است. سال ٢٠٥٠ اما یکی از نقاط عطف زمانی، در تغییرات جمعیتی جهان از نقطه نظر مفهوم سالمندی است. سالی که برای نخستین بار تعداد افراد بالای ٦٠سال با تعداد کودکان برابری خواهد کرد! در این سال یک میلیارد و ٩٧٠ میلیون انسان بالای ٦٠ سال روی کره خاکی زندگی خواهند کرد. اگر اشاره شود که در حال حاضر تنها ٦٠٠ میلیون فرد بالای ٦٠ سال در جهان زندگی می‌کنند و در سال ٢٠٢٠ به یک میلیارد نفر افزایش می‌یابند؛ روند و سرعت رشد این بخش از جمعیت جهان بیشتر نمایان می‌شود و می‌توان گفت: جهان به سرعت در حال پیر شدن است!
بحران جمعیت سالمند تا ٣٠ سال آينده
در حال حاضر حدود ٨ درصد جمعیت ٨٠ میلیونی یعنی ١٠میلیون ایرانی سالمند در کشور زندگی می‌کنند. دکتر حسین راغفر، اقتصاددان و استاد دانشگاه در نشستی که سال گذشته در موسسه عالی پژوهش اجتماعی برگزار شده بود این روند و اهمیت توجه به آن را این گونه تشریح کرده است: « فرآیند سالمندی جمعیت، که به عنوان گذار جمعیتی نیز شناخته می‌شود، آثار مهمی بر جنبه‌های مختلف اقتصاد کشورها خواهد داشت. ایران هم اینک در دوران پنجره جمعیتی قرار دارد که تا سال ٢٠٤٠ این روند پابرجاست؛ فاصله و فرصتی گرانبها برای اقتصاد کشور که بتواند خود را با این تغییرات هماهنگ و برای آن برنامه‌ریزی کند.
در حال حاضر حدود ٨ درصد جمعیت ٨٠ میلیونی یعنی ١٠میلیون ایرانی سالمند در کشور زندگی می‌کنند. پیش بینی‌ها بر این است که تا ٣٠ سال آینده با بحران جمعیت سالمند روبه رو شویم.